Μια βασική στρατηγική για τις οικονομίες που επιδιώκουν απαλλαγή από τον άνθρακα είναι να παράγουν μεγαλύτερο μερίδιο της ενέργειας από ΑΠΕ, τονίζει η Goldman Sachs. Ωστόσο, οι διακυμάνσεις στη διαθεσιμότητα αιολικής και ηλιακής ενέργειας θα μπορούσαν να ενισχύσουν την αστάθεια των τιμών της ενέργειας με την πάροδο του χρόνου. Για να το διερευνήσει αυτό, εξετάζει τις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες έχουν αυξήσει το μερίδιό τους στην παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας και διαπιστώνει ότι μια αύξηση 10% στο μερίδιο παραγωγής ενισχύει την αστάθεια των τιμών της ενέργειας κατά 5%.
Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές έχει αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία ως βασική στρατηγική για την απαλλαγή από τον άνθρακα σε μεγάλες οικονομίες, με επικεφαλής την Ευρώπη. Συγκεκριμένα, το μερίδιο της ευρωπαϊκής παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας έχει αυξηθεί κατά 15% και στο 27% από το 2015, έναντι λιγότερο από 15% στις ΗΠΑ και την Κίνα. Την ίδια περίοδο, η αστάθεια των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 13 ευρώ/MWh σε όλη την Ευρώπη και κατά 17 ευρώ/MWh στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή. Αυτή η θετική συσχέτιση οδηγεί την Goldman να κάνει το εξής ερώτημα: η αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ενισχύει την αστάθεια των τιμών της ενέργειας;
Στην έρευνα που έκανε η αμερικάνικη τράπεζα διαπιστώνει πράγματι ότι μια αύξηση στο μερίδιο της παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας οδηγεί σε σημαντική αύξηση της αστάθειας της τιμής της ενέργειας - αξιοποιώντας τις διαφορές στο μερίδιο της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας και της αστάθειας των τιμών της ενέργειας μεταξύ των χωρών και με την πάροδο του χρόνου.
Συγκεκριμένα, ανέλυσε τα μηνιαία στοιχεία 14 ευρωπαϊκών οικονομιών από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Μάιο του 2024, εξαιρουμένης της περιόδου της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης, που ορίζεται από τον Απρίλιο του 2021 έως τον Μάρτιο του 2023. Οι οικονομίες είναι οι Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Γαλλία, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία και Ελβετία.
Για να υπολογίσει την αστάθεια των τιμών ενέργειας, λαμβάνει υπόψη την πραγματοποιηθείσα τυπική απόκλιση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για την επόμενη ημέρα, στα μερίδια παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας, ελέγχοντας τους ειδικούς μέσους όρους μεταβλητότητας για κάθε χώρα, τις χρονικές τάσεις και τις διακυμάνσεις του καιρού και του κόστους παραγωγής ορυκτών καυσίμων, όπως εξηγεί.
Το βασικό συμπέρασμα της Goldman είναι ότι μια αύξηση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες στο μερίδιο παραγωγής της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας ενισχύει την αστάθεια των τιμών της ενέργειας κατά 5%. Εκτιμά ότι η αύξηση του μεριδίου της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας εξηγεί το 28% της πραγματοποιηθείσα αύξησης της αστάθειας των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη και το 38% στη Γερμανία από το 2015 έως το 2024. Επιπλέον, διαπιστώνει ότι η αιολική ενέργεια συμβάλλει στην αστάθεια των τιμών της ενέργειας περισσότερο από την ηλιακή καθώς ο άνεμος είναι λιγότερο προβλέψιμη πηγή τροφοδοσίας.
Γιατί όμως η αύξηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενισχύει την αστάθεια των τιμών;
Όπως επισημαίνει η Goldman, όταν όλη η ενέργεια παράγεται από ορυκτά καύσιμα, η τροφοδοσία και η τιμή της ενέργειας είναι σταθερές για δεδομένα επίπεδα ζήτησης ενέργειας και κόστους παραγωγής ορυκτών καυσίμων.
Η προσθήκη αιολικής και ηλιακής ενέργειας μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ενέργειας με χαμηλότερο κόστος παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Ωστόσο, δεδομένης της ζήτησης ενέργειας και του κόστους παραγωγής ορυκτών καυσίμων, οι διακυμάνσεις στη διαθεσιμότητα αιολικών και ηλιακών πόρων προκαλούν διακυμάνσεις στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας.
Κατά συνέπεια, οι διακοπές σε αιολική και ηλιακή ενέργεια μπορεί να προκαλέσουν διακυμάνσεις στις τιμές της ενέργειας μεταξύ του κόστους παραγωγής αιολικής και ηλιακής ενέργειας (όταν η παροχή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι άφθονη) και της ορυκτής ενέργειας (όταν η παροχή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι σπάνια), με αποτέλεσμα υψηλότερη αστάθεια των τιμών της ενέργειας.
Σε ότι αφορά το επόμενο διάστημα, η Goldman αναμένει ότι η περαιτέρω αύξηση του μεριδίου παραγωγής ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα ενισχύσει πιο έντονα την αστάθεια των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Εφαρμόζοντας την εκτίμησή της στη γερμανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, εκτιμά ότι η αστάθεια των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα ως ποσοστό του τρέχοντος επιπέδου τιμών θα ενισχυθεί κατά 10% περαιτέρω (σε σχέση με το 34% επί του παρόντος) έως το 2030, όταν και αναμένεται το γερμανικό μερίδιο αιολικής και ηλιακής ενέργειας να αυξηθεί κατά 24% στο 71%.
Αυτή η ώθηση από ανανεώσιμες πηγές στην αστάθεια ως ποσοστό της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να είναι υψηλότερη, δεδομένων των πιθανώς χαμηλότερων τιμών ενέργειας μακροπρόθεσμα.
Πάντως, όπως επισημαίνει η αμερικάνικη τράπεζα, οι μέσες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσαν να υποχωρήσουν λόγω του πτωτικού κύκλου των τιμών του φυσικού αερίου που αναμένει η ίδια ότι θα ξεκινήσει το 2025 και δεδομένης της αύξησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, η οποία έχει χαμηλότερο κόστος παραγωγής από το τρέχον μέσο κόστος παραγωγής..
Αυτή η ανοδική τροχιά της αστάθειας των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας δείχνει πώς οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (πωλητές ηλεκτρικής ενέργειας) και οι χρήστες βιομηχανικής ενέργειας μπορούν να επωφεληθούν από την αντιστάθμιση της μελλοντικής έκθεσής τους στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, τονίζει η Goldman.
Για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επενδυτές, σημειώνει ότι η ενεργειακή συνιστώσα του πληθωρισμού θα μπορούσε να γίνει πιο ασταθής με υψηλότερη μεταβλητότητα των τιμών της ενέργειας.
Επιπλέον, τονίζει την ανάγκη για πρόσθετες επενδύσεις στην αξιοπιστία και την ανθεκτικότητα της παροχής ρεύματος, ενδεχομένως μέσω εφεδρικής χωρητικότητας και τεχνολογιών μπαταρίας.
