Η διακοπή της διαμετακόμισης ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας θα έχει "δραστική" επίδραση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προειδοποίησε ο Πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο, παρά το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι το μπλοκ είχε προετοιμαστεί για τη διακοπή.
«Η διακοπή της διαμετακόμισης φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας θα έχει δραστική επίπτωση σε όλους μας στην ΕΕ, αλλά όχι στη Ρωσική Ομοσπονδία», ανέφερε ο Φίτσο στο Facebook. Οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω σοβιετικών αγωγών που περνούν από την Ουκρανία σταμάτησαν την Πρωτοχρονιά, σηματοδοτώντας το τέλος δεκαετιών κυριαρχίας της Μόσχας στις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης.
Το φυσικό αέριο συνέχιζε να ρέει παρά τα σχεδόν τρία χρόνια πολέμου, αλλά η ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε ότι σταμάτησε στις 5 π.μ. GMT, αφού η Ουκρανία αρνήθηκε να ανανεώσει τη συμφωνία διαμετακόμισης.
Οι τελευταίοι εναπομείναντες αγοραστές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μέσω Ουκρανίας, όπως η Σλοβακία και η Αυστρία, έχουν εξασφαλίσει εναλλακτικές προμήθειες, ενώ η Ουγγαρία θα συνεχίσει να λαμβάνει ρωσικό αέριο μέσω του αγωγού TurkStream κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα.
Ωστόσο, η Υπερδνειστερία, μια αποσχισθείσα φιλορωσική περιοχή της Μολδαβίας, που εξαρτάται επίσης από τη ροή διαμετακόμισης, διέκοψε την παροχή θέρμανσης και ζεστού νερού στα νοικοκυριά νωρίς την Τετάρτη. Η τοπική ενεργειακή εταιρεία Tirasteploenergo κάλεσε τους κατοίκους να ντύνονται ζεστά, να κρεμούν κουβέρτες ή χοντρές κουρτίνες στα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες και να χρησιμοποιούν ηλεκτρικές θερμάστρες.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι η ΕΕ είχε προετοιμαστεί για τη διακοπή.
«Η ευρωπαϊκή υποδομή φυσικού αερίου είναι αρκετά ευέλικτη για να παρέχει φυσικό αέριο μη ρωσικής προέλευσης», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής. «Ενισχύθηκε με σημαντικές νέες δυνατότητες εισαγωγής LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο) από το 2022».
Η Ρωσία και η πρώην Σοβιετική Ένωση αφιέρωσαν μισό αιώνα για να αποκτήσουν σημαντικό μερίδιο στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου, που στην κορύφωσή της έφτανε περίπου το 35%. Όμως, η ΕΕ έχει μειώσει σημαντικά την εξάρτησή της από τη ρωσική ενέργεια από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, αγοράζοντας περισσότερο φυσικό αέριο από τη Νορβηγία και LNG από το Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ουκρανία, η οποία αρνήθηκε να παρατείνει τη συμφωνία διαμετακόμισης, δήλωσε ότι η Ευρώπη είχε ήδη αποφασίσει να εγκαταλείψει το ρωσικό φυσικό αέριο.
Εναλλακτικές προμήθειες
Η Ουκρανία θα χάσει έως και 1 δισεκατομμύριο δολάρια ετησίως σε τέλη διαμετακόμισης από τη Ρωσία. Για να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις, θα τετραπλασιάσει τα τιμολόγια διαμετακόμισης φυσικού αερίου για τους εγχώριους καταναλωτές από την Τετάρτη, κάτι που μπορεί να κοστίσει στη βιομηχανία της χώρας περισσότερα από 1,6 δισεκατομμύρια χρίβνια (38,2 εκατομμύρια δολάρια) ετησίως. Η Gazprom θα χάσει σχεδόν 5 δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις φυσικού αερίου.
Η εταιρεία διέκοψε την προμήθεια προς την αυστριακή OMV στα μέσα Νοεμβρίου λόγω συμβατικής διαφωνίας, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες ρωσικό φυσικό αέριο έφτανε στην Αυστρία μέσω Σλοβακίας με ρυθμό περίπου 200 GWh την ημέρα.
Aπό την 1η Ιανουαρίου, ρέουν μόνο περίπου 7 GWh την ημέρα από τη Σλοβακία στην Αυστρία, σύμφωνα με τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Αυστρίας, E-Control. Ο κύριος αγοραστής φυσικού αερίου της Σλοβακίας, SPP, δήλωσε ότι θα προμηθεύει τους πελάτες του κυρίως μέσω αγωγών από τη Γερμανία και επίσης την Ουγγαρία, αλλά θα αντιμετωπίσει πρόσθετα κόστη διαμετακόμισης.
Οι συνδυασμένες διαδρομές αγωγών από τη Ρωσία παρέδωσαν ένα ρεκόρ 201 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου στην Ευρώπη το 2018. Η διαδρομή Nord Stream μέσω της Βαλτικής Θάλασσας προς τη Γερμανία καταστράφηκε το 2022 και ο αγωγός Yamal-Europe μέσω Λευκορωσίας έχει επίσης κλείσει. Η Ρωσία μετέφερε περίπου 15 bcm φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας το 2023, από 65 bcm όταν ξεκίνησε η τελευταία πενταετής σύμβαση το 2020.
