Με τροπολογία που κατέθεσε χθες λίγο πριν τα μεσάνυχτα ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας «μπαίνουν στην πρίζα» αφενός ο προσωρινός μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων και στον κλάδο της προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος (που ακολουθεί την αντίστοιχη «άσκηση» και στον κλάδο της παραγωγής), αφετέρου οι δημοπρασίες για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικού ρεύματος των εταιρειών Υψηλής και Μέσης Τάσης κατά 5% κατά τις ώρες αιχμής.
Πώς θα αντλούνται τα υπερέσοδα στην προμήθεια
Η νομοθετική ρύθμιση για τον «Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων από τους Προμηθευτές Ηλεκτρικής Ενέργειας» αναμένεται να ψηφιστεί την επόμενη εβδομάδα. Θα ακολουθήσει άμεσα η έκδοση κοινής απόφασης των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Οικονομικών που θα εξειδικεύει τη μεθοδολογία υπολογισμού των υπερεσόδων, την οποία θα κληθεί να εφαρμόσει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Η ενεργοποίηση του Μηχανισμού εντός του Δεκεμβρίου θα προσθέσει ακόμα μια «γραμμή» εσόδων για το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που είναι ο βασικός «πυλώνας» χρηματοδότησης των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ο μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων θα εφαρμοστεί για την περίοδο Αυγούστου 2022-Ιουλίου 2023 (¨κουμπώνοντας» με την περίοδο αναστολής της Ρήτρας Αναπροσαρμογής), Η έκτακτη εισφορά θα υπολογίζεται και θα επιβάλλεται ανά τρίμηνο, με πρώτη περίοδο αναφοράς την περίοδο Αυγούστου-Οκτωβρίου 2022 , με στόχο ο καταλογισμός να γίνει έως στο τέλος του έτους.
Μέχρι το πέρας του χρονικού διαστήματος ισχύος του παρόντος Προσωρινού Μηχανισμού (Ιούλιος 2023) επιβάλλεται και εισπράττεται σε τριμηνιαία βάση το εξήντα τοις εκατό (60%) της έκτακτης εισφοράς. Το υπολειπόμενο 40% θα επιβληθεί και θα εισπραχθεί μετά το επόμενο καλοκαίρι, οπότε και θα πραγματοποιηθεί συνολική εκκαθάριση της εισφοράς που αντιστοιχεί στα τυχόν υπερβάλλοντα έσοδα του συνόλου της περιόδου.
Εύλογη μέση τιμή λιανικής
Τα υπερέσοδα θα υπολογίζονται στη βάση μιας «Εύλογης Μέσης Τιμή Λιανικής» που θα καθορίζεται ανά μήνα και θα διαφοροποιείται ανά επίπεδο τάσης (Χαμηλή, Μέση, Υψηλή). Η εύλογη τιμή θα ενσωματώνει το μέσο κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας κατά περίπτωση (με βασικές συνιστώσες το χονδρεμπορικό κόστος, τις απώλειες συστήματος, το λειτουργικό κόστος και τις αποκλίσεις) στην οποία θα προστίθεται ένα εύλογο περιθώριο κέρδους. Επιπλέον, υπολογίζεται η Μέση Τιμή Χρέωσης ανά μήνα εξέτασης, ως η μεσοσταθμική τιμή χρέωσης επί των τιμολογίων που παρέχονται από τον κάθε προμηθευτή, στη βάση των καταναλώσεων ανά τιμολόγιο, χωρίς να υπολογίζονται οι κρατικές επιδοτήσεις. . Για τον υπολογισμό της Μέσης Τιμής Χρέωσης θα μπορούν να συνυπολογίζονται και τα σταθερά τιμολόγια, καθώς και οι εκπτώσεις που παρέχουν οι προμηθευτές..
Τα υπερέσοδα έσοδα ανά μήνα για κάθε προμηθευτή υπολογίζονται ως το γινόμενο της διαφοράς της Μέσης Τιμής Χρέωσης και της αντίστοιχης Εύλογης Μέσης Τιμής Λιανικής, επί την ποσότητα της προμηθευόμενης ανά μήνα ηλεκτρικής ενέργειας. Θα αφαιρούνται τα ποσά που ο κάθε προμηθευτής έχει καταβάλει για πράξεις αντιστάθμισης κινδύνου (hedging). Εφόσον τα υπερέσοδα που προκύπτουν ανά μήνα από την φόρμουλα αυτή έχουν θετική τιμή, τότε «σχηματίζουν» την έκτακτη εισφορά. Αν η τιμή είναι αρνητική, τότε η εισφορά για το μήνα αυτό λογίζεται ως μηδενική και ποσό απομειώνει την έκτακτη εισφορά των επόμενων μηνών.
Προβλέπεται επίσης η επιβολή προσωρινού ποσού εισφοράς αν κατά τον χρόνο υπολογισμού, οι μετρήσεις ορισμένων καταναλώσεων δεν είναι διαθέσιμες. Τε έσοδα αποδίδονται στον ΔΑΠΕΕΠ (ως Διαχειριστή του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης), στον οποίο δίνεται και η δυνατότητα να προβαίνει σε συμψηφισμούς αν εκκρεμούν αιτήματα πληρωμής από το ΤΕΜ προς τους προμηθευτές.
Υπενθυμίζεται ότι στις αρχές της εβδομάδας, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), με επιστολή του προς το Υπουργείο υπογράμμιζε ότι ο σχεδιασμός της ρύθμισης για την έκτακτη φορολόγηση των εταιρειών θα πρέπει μεταξύ άλλων να λαμβάνει υπόψη «τόσο το κόστος των ασφαλίστρων κινδύνου (risk premium) όσο και τα αποτελέσματα της αντιστάθμισης αυτού (hedging gains/ losses), καθώς και το κόστος για την κάλυψη των ιδιαιτέρως αυξημένων αναγκών χρηματοοικονομικής ρευστότητας κατά την τρέχουσα περίοδο. Στην αξιολόγηση θα πρέπει προφανώς να ληφθούν υπόψη και οι επισφαλείς απαιτήσεις που σχετίζονται με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές και την Καθολική Υπηρεσία και οι οποίες εν τέλει αποτελούν ζημία για τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών»
Μηχανισμός μείωσης ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας
Στην ίδια τροπολογία προβλέπεται η Υπηρεσία Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας, μέσω της οποίας θα επιτευχθεί η μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5% τις ώρες αιχμής για την περίοδο 1 Δεκεμβρίου 2022- 31 Μαρτίου 2023 όπως επιτάσσεται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό που ψηφίστηκε τον περασμένο μήνα, στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης.
Η εν λόγω υπηρεσία συστήνεται ως υποχρέωση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας (ή των φορέων σωρευτικής εκπροσώπησης φορτίου) για τον περιορισμό της ενεργού ισχύος που καταναλώνουν ή εκπροσωπούν κατά τις ώρες αιχμής κατά μια συγκεκριμένη ποσότητα, έναντι οικονομικού ανταλλάγματος.
Η αποζημίωση που δικαιούνται οι πάροχοι της Υπηρεσίας καταβάλλεται από τα έσοδα του ΤΕΜ. Αν οι πάροχοι της Υπηρεσίας δεν εξασφαλίσουν τη μείωση της ζήτησης ρεύματος που έχει συμφωνηθεί, τότε επιβάλλονται χρεώσεις μη συμμόρφωσης που αποτελούν έσοδο του ΤΕΜ.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών ΠΕΝ και Οικονομικών καθορίζονται η περιγραφή της Υπηρεσίας Μείωσης Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας, ο τρόπος συμμετοχής και επιλογής των καταναλωτών, οι κατηγορίες καταναλωτών που δικαιούνται να συμμετέχουν και να παρέχουν την υπηρεσία αυτή και οι υποχρεώσεις των αρμοδίων διαχειριστών, καθώς και των συμμετεχόντων καταναλωτών για την εφαρμογή της. Με την απόφαση καθορίζονται, επίσης, οι προϋποθέσεις παροχής της υπηρεσίας, οι ώρες αιχμής κατά τις οποίες παρέχεται, ο τρόπος προσδιορισμού της ποσότητας μείωσης της καταναλισκόμενης ή εκπροσωπούμενης ενέργειας, ο τρόπος προσδιορισμού, ο χρόνος και οι προϋποθέσεις καταβολής του οικονομικού αντισταθμίσματος των συμμετεχόντων για παροχή της υπηρεσίας και το ύψος των χρεώσεων μη συμμόρφωσης.
Η έκδοση της προαναφερθείσας ΚΥΑ θα ανοίξει το δρόμο για τη διενέργεια της πρώτης μηνιαίας δημοπρασίας από τον ΑΔΜΗΕ μέσα στο Δεκέμβριο (για την κατανάλωση ρεύματος αυτό του μήνα) κατά την οποία οι επιχειρήσεις –της Υψηλής Τάσης και ενδεχομένως και της Μέσης- θα υποβάλλουν προσφορές για μείωση της κατανάλωσης λαμβάνοντας αποζημίωση για τις κιλοβατώρες που εξοικονόμησαν .Οι επιχειρήσεις θα συμμετέχουν σε μειοδοτικό διαγωνισμό υποβάλλοντας προσφορές και θα προκρίνονται αυτές που ζητούν την μικρότερη αποζημίωση.
