Σε δυο χρόνια αναμένεται να μπει σε τροχιά λειτουργίας η υπόγεια αποθήκης CO² στον Πρίνο που εντάχθηκε στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCI) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αναπτύσσει η Energean.
Συγκεκριμένα, με βάση όσα ανέφερε η εταιρεία κατά την ενημέρωση για τις σημαντικότερες εξελίξεις του τρίτου τριμήνου που πραγματοποίησε στα χρηματιστήρια του Λονδίνου και του Τελ Αβίβ όπου είναι εισηγμένη, το έργο που θα αναπτυχθεί στον Πρίνο, δίνοντας μια νέα φάση “ζωής” στην όλη εκμετάλλευση, προβλέπει επενδύσεις της τάξης του 1 δισ. ευρώ σε πλήρη ανάπτυξη. Αφορά στην παρούσα φάση σε αποθήκευση έως 1 εκατ. τόνων CO² ετησίως. Προς το τέλος της δεκαετίας η αποθηκευτική ικανότητα θα μπορούσε να αυξηθεί στα 2,5-3 εκατ. CO² ετησίως.
Σχετικά ο κ. Μαθιός Ρήγας, Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Energean, δήλωσε ότι «το project μας στην αποθήκευση CO2 στον Πρίνο εντάχθηκε στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCI) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ παράλληλα δεσμεύθηκε επιδότηση της τάξης των 150 εκατ. ευρώ από την ελληνική κυβέρνηση μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery & Resilience Facility). Τίθενται, έτσι, τα θεμέλια για την μετατροπή του ώριμου πετρελαϊκού πεδίου στον Πρίνου σε μια συναρπαστική επενδυτική ευκαιρία με προοπτικές ανάπτυξης».
Σημειώνεται ότι η πρώτη φάση του project προγραμματίζεται να λειτουργήσει από το 4ο τρίμηνο του 2025 με δυναμικότητα έως 1 εκατ. τόνους ετησίως, ενώ ήδη η Energean έχει υπογράψει 8 μη δεσμευτικές συμφωνίες με βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής για την αποθήκευση CO2.
Μιλώντας την Δευτέρα στην εκδήλωση για την έναρξη του Μεταπτυχιακού Προγράμματος “MSc in Oil & Gas Technology” του Τμήματος Χημείας του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος στην Καβάλα, η Δρ. Κατερίνα Σάρδη, Director και Country Manager της Energean στην Ελλάδα, επεσήμανε την στρατηγική σημασία της θέσης του Πρίνου για την αποθήκευση CO2 από βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής καθώς και ότι ο ταμιευτήρας του θεωρείται ως ιδανικός για αυτήν την διαδικασία λόγω της δομής και του βάθους του. Προσδιόρισε, δε, μια σειρά από περιβαλλοντικά και αναπτυξιακά οφέλη για τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινωνίες της περιοχής, όπως:
-Την αποθήκευση, αντί για την εκπομπή CO2, από επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής με προφανές περιβαλλοντικό όφελος αλλά και με ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, καθώς η απουσία της δυνατότητας αποθήκευσης συνεπάγεται σημαντική αύξηση του κόστους συμμετοχής στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας εκπομπών CO2, ιδίως από το 2027 και μετά.
-Την περαιτέρω μείωση των εκπομπών CO2 της Energean κατά περίπου 20% σε τοπικό επίπεδο.
-Την διασφάλιση της δραστηριότητας στον Κόλπο της Καβάλας για τα επόμενα 25 έτη.
-Την δημιουργία τεχνογνωσίας και θέσεων εργασίας με υψηλή προστιθέμενη αξία για την ευρύτερη περιοχή της Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης και την ελληνική οικονομία γενικότερα.
-Την ενίσχυση των προοπτικών απασχόλησης και σπουδών για την νεολαία της περιοχής στον τόπο της.
Μάλιστα, η Energean έχει προχωρήσει στην υπογραφή 8 μη δεσμευτικών συμφωνιών με βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής για την αποθήκευση CO² ώστε έτσι να “κλειδώσει” η βιωσιμότητα του έργου.
Το ΕΣΕΚ
Να σημειωθεί ότι με βάση τη νέα έκδοση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) το οποίο έχει αποσταλεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην Κομισιόν για έγκριση, προβλέπεται ένας φιλόδοξος στόχος μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
«Το ΕΣΕΚ επιδιώκει κατά προτεραιότητα να μηδενιστούν σχεδόν οι εκπομπές CO2 από την παραγωγή ενέργειας, ήδη αμέσως μετά το 2035, ώστε απρόσκοπτα η ηλεκτρική ενέργεια να βοηθήσει τη μείωση των εκπομπών στους τομείς των μεταφορών και των κτηρίων, μέσω του εξηλεκτρισμού» αναφέρεται σχετικά.
Το σχέδιο αναφέρει ότι η δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα από τα καυσαέρια/απαέρια της βιομηχανίας είναι ο ταχύτερος τρόπος για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του τομέα αυτού, τουλάχιστον μέχρι την ανάπτυξη εναλλακτικών τεχνολογιών βασισμένων στις ΑΠΕ και το υδρογόνο.
Το δεσμευόμενο CO2 μπορεί να χρησιμοποιείται για σύνθεση συνθετικών καυσίμων μέχρι το 2040 σύμφωνα με την Ενωσιακή πολιτική (ώστε να μειωθεί η χρήση νέων ορυκτών καυσίμων στις μεταφορές). Μπορεί επίσης να αποθηκεύεται σε στεγανούς γεωλογικούς σχηματισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η διευκόλυνση επενδύσεων για δέσμευση CO2 που εκπέμπεται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις, κυρίως διυλιστήρια και τσιμεντοβιομηχανίες.
Έχουν ήδη εγκριθεί για συγχρηματοδότηση από το Innovation Fund δύο έργα: έργο IRIS για τη δέσμευση CO2 στη μονάδα παραγωγής υδρογόνου ενός διϋλιστηρίου στην Κόρινθο, και έργο IFESTOS για τη δέσμευση CO2 σε ένα εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου στη Βοιωτία. Παράλληλα, έχει ήδη υπαχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για συγχρηματοδότηση και ωριμάζει αδειοδοτικά η πρώτη μονάδα αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο της Καβάλας.
Η μονάδα θα διαθέτει δυναμικότητα απορρόφησης 2,5 εκ. τόνους CO2 κατ’ έτος στην πλήρη της λειτουργία. Εκτιμάται ότι η πρώτη φάση (για δυναμικότητα περίπου 1 εκ. τόνους ετησίως) θα έχει ολοκληρωθεί ως το τέλος 2025 και η δεύτερη φάση (πλήρης δυναμικότητα) ως το τέλος 2027. Προχωρά επίσης η ολοκλήρωση του σχετικού αδειοδοτικού και ρυθμιστικού πλαισίου για την δέσμευση, μεταφορά, χρήση και αποθήκευση CO2. Έχει επίσης ανατεθεί η ευθύνη εποπτείας της κατασκευής και λειτουργίας των έργων αυτών σε εξειδικευμένη δημόσια εταιρεία (ΕΔΕΥΕΠ). .
Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως οι τεχνολογίες Δέσμευσης, Χρήσης ή Αποθήκευσης Διοξειδίου του Άνθρακα (Carbon Capture and Storage – CCS) αναμένεται να χρησιμοποιηθούν και στον τομέα της ναυτιλίας. Οι πρόσφατες αποφάσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ/MEPC 80, Ιούλιος 2023) για δεσμευτικούς στόχους απόλυτης μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG), όπως, μεταξύ άλλων, ο στόχος αποανθρακοποίησης της ναυτιλίας (net zero) το 2050 και οι ενδεικτικοί ενδιάμεσοι αλλά φιλόδοξοι στόχοι απόλυτης μείωσης των εκπομπών GHG το 2030 και το 2040 καθιστούν την τεχνολογία δέσμευσης άνθρακα (CCS) σημαντική λύση για τη ναυτιλία. H τεχνολογία CCS έχει ήδη συμπεριληφθεί στα sustainable pathways του ΙΜΟ και εκτιμάται ότι θα αποτελέσει μια από τις επιλογές συμμόρφωσης της πλοιοκτησίας για την επίτευξη των στόχων της αοπανθρακοποίησης της ναυτιλίας. Επιπρόσθετα, είναι σκόπιμο να ληφθεί υπόψη ότι το δεσμευμένο (captured) CO2 από τη δέσμευση των αερίων εκπομπών με χρήση τεχνολογίας «CCS onboard» ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί ως πρώτη ύλη, π.χ. για την παραγωγή εναλλακτικών καυσίμων με ανακυκλωμένο άνθρακα, π.χ. μπλε μεθανόλη ..
