Ένα ιδιότυπο chicken game (ποιος θα υποχωρήσει πρώτος) μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της Κυπριακής πλευράς είναι σε πλήρη εξέλιξη σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την Κρήτη εν όψει της επίσκεψης στελεχών του ΑΔΜΗΕ στο νησί αύριο, Πέμπτη, και της συνάντησης του προέδρου της Κύπρου, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Έλληνα πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη το Σάββατο 20 Ιουλίου.
Μέσω εκατέρωθεν διαρροών οι δύο πλευρές δείχνουν να εμμένουν στις αρχικές θέσεις τους που οδηγούν σε αδιέξοδο, αν και στο παρασκήνιο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, γίνονται διεργασίες στην κατεύθυνση επίτευξης συμβιβαστικής λύσης.
Στο πλαίσιο αυτό, το «οπλοστάσιο» της ελληνικής πλευράς ενισχύθηκε στην τηλεδιάσκεψη που έγινε χθες, Τρίτη, από τις τοποθετήσεις των στελεχών της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και της Γαλλικής εταιρείας Nexans που έχει αναλάβει και κατασκευάζει ήδη (στο εργοστάσιό της στη Νορβηγία) το καλώδιο, συνολικού μήκους 900 χιλιομέτρων.
Τα στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαμήνυσαν στην Κυπριακή πλευρά να προχωρήσει στην αντιμετώπιση των θεμάτων που έχουν ανακύψει και προκαλούν επενδυτική αβεβαιότητα όσον αφορά στο έργο, στην αντίθετη περίπτωση ξεκαθάρισαν το προφανές, ότι δηλαδή η χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ, ήτοι το 1/3 του συνολικού προϋπολογισμού της διασύνδεσης Κύπρου-Κρήτης, θα χαθεί. Σε απλά ελληνικά, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ζήτησαν να επανεξετάσει η ΡΑΕ της Κύπρου την απόφασή της σχετικά με το χρηματοδοτικό σχήμα του έργου, ιδίως όσον αφορά την επιβάρυνση των Κυπρίων καταναλωτών με 6 σεντς ανά κιλοβατώρα από 1/1/2025.
Από την πλευρά της Nexans, εταιρείας με ειδικό βάρος στα Βρυξέλλες, τα στελέχη της κατέστησαν σαφές ότι αναμένουν μέχρι τις 14 Αυγούστου το Full Notice to Proceed από τον ΑΔΜΗΕ, δηλαδή την τελική δέσμευση για την ανάληψη του συνολικού κόστους 1.4 δισ. για το καλώδιο. Εάν η ημερομηνία παρέλθει χωρίς δεσμευτική εντολή, τότε το καλώδιο που κατασκευάζει η εταιρεία θα το διαθέσει σε άλλο έργο που έχει αναλάβει.
Οι προκαταβολές, οι υποχρεώσεις και τα «όπλα» των Κυπρίων
Καθώς τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, στην Κυπριακή πλευρά εκτιμούν ότι ενισχύεται η θέση τους για αλλαγές στο χρηματοδοτικό σχήμα του έργου, όπως έχει προαναγγείλει ήδη ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας, κ. Γιώργος Παπαναστασίου.
Κι αυτό καθώς θεωρούν ότι ο ΑΔΜΗΕ ως ανάδοχος του έργου «βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο» αφού έχει λάβει ήδη ως προκαταβολή το 25% της ευρωπαϊκής επιχορήγησης στο project (164,5 εκατ. ευρώ) και έχει καταβάλλει 48,8 εκατ. ευρώ για την υποκατάστασή του στη θέση του απερχόμενου φορέα υλοποίησης EuroAsia Interconnector και 82 εκατ. ευρώ στη Nexans που κατασκευάζει το καλώδιο, ενώ καλείται να καταβάλλει επιπλέον 248 εκατ. στην κατασκευάστρια εταιρεία του καλωδίου εντός του 2024.
Δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι, όπως ενημέρωσε την Κυπριακή Βουλή, ο κ. Γ. Παπαναστασίου, η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας ζήτησε από τον ΑΔΜΗΕ «το συμβόλαιο της Nexans, το οποίο μέχρι σήμερα δεν της έχει δοθεί».
Η αποστολή του ΑΔΜΗΕ στην Κύπρο και το χρονικό διάστημα λήψης της απόφασης
Το ενδιαφέρον εστιάζεται πλέον στην παρουσίαση της μελέτης κόστους - οφέλους η οποία αναμένεται να παραδοθεί από τον ΑΔΜΗΕ στο υπουργείο Ενέργειας της Κύπρου σήμερα Πέμπτη. Ωστόσο, η αποστολή του ΑΔΜΗΕ στην Κύπρο δεν τελειώνει σήμερα καθώς την προσεχή Δευτέρα 15 Ιουλίου έχει προσκληθεί από τη ΡΑΕΚ στα γραφεία της.
«Έχουμε καλέσει τον ΑΔΜΗΕ στα γραφεία μας έτσι ώστε να τους ακούσουμε, να καταλάβουμε ποια είναι τα νέα στοιχεία έτσι ώστε η ΡΑΕΚ να προχωρήσει και να μελετήσει και την επιστολή που απέστειλε ο ΑΔΜΗΕ και τους ισχυρισμούς του, και να αποφασίσει κατά πόσο όντως τα νέα στοιχεία δικαιολογούν οποιαδήποτε αλλαγή της απόφασης της ΡΑΕΚ», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΡΑΕΚ, κ. Ανδρέας Πουλλικκάς στη Βουλή της Κύπρου.
Πάντως, αν και όπως προαναφέρθηκε ο χρόνος πιέζει, οι Κύπριοι δεν βιάζονται να λάβουν τις αποφάσεις τους για τη συμμετοχή τους στο χρηματοδοτικό σχήμα του έργου όσον αφορά τόσο την επιβάρυνση της λιανικής τιμής κιλοβατώρας με 6 σεντς από 1/1/2025 όσο και τη συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο με 100 εκατ. ευρώ στο από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας ενημέρωσε την Βουλή της χώρας του ότι η μελέτη θα αξιολογηθεί από διεθνή οίκο αξιολόγησης ώστε η Κυπριακή κυβέρνηση να λάβει την απόφαση, διαδικασία που προφανώς χρειάζεται χρόνο. Τη μελέτη έχει ζητήσει και θα λάβει και Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, προκειμένου να τη μελετήσει το επιστημονικό προσωπικό της.
