Ηχηρή παρουσία δίνει σήμερα ο ΣΕΒ στην 28η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP28), που πραγματοποιείται στο Ντουμπάι, από τις 30 Νοεμβρίου έως και τις 12 Δεκεμβρίου 2023, ως μέλος της αντιπροσωπείας της Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, ο ΣΕΒ συμμετέχει σε δύο συζητήσεις την Τρίτη, 5 Δεκεμβρίου. Η πρώτη συζήτηση είναι μεταξύ του κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλου, Προέδρου του ΔΣ του ΣΕΒ και της ΤΙΤΑΝ ΑΕ και του Εκτελεστικού Προέδρου της Iberdrola κ. Ignacio Galan με θέμα: «Βιομηχανία και Καθαρή Ενέργεια» (A meetup of Industry and Clean Energy).
Στη δεύτερη συζήτηση, ο κ. Παπαλεξόπουλος θα συντονίσει πάνελ, με τίτλο: «Πρασινίζοντας την επιχειρηματικότητα» (Greening the Industry), στο οποίο θα μιλήσουν κορυφαία στελέχη από μέλη του ΣΕΒ, όπως η ΤΙΤΑΝ ΑΕ, η ΤΕΜΕΣ ΑΕ, και η Μυτιληναίος ΑΕ. Οι συζητήσεις θα φιλοξενηθούν από την Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κα Αλεξάνδρα Σδούκου στο περίπτερο της ελληνικής συμμετοχής στην COP 28.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι κορυφαίες ελληνικές επιχειρήσεις θα παρουσιάσουν στο διεθνές κοινό τις σημαντικές επενδύσεις, την πολύτιμη τεχνογνωσία και τη σημαντική ερευνητική δραστηριότητα για την πράσινη μετάβαση και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Υπενθυμίζεται ότι η COP28 έχει ως στόχο την προώθηση και ενίσχυση των παγκόσμιων προσπαθειών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. “Για την ελληνική βιομηχανία, όπως και για όλη την οικονομία, η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και η πράσινη μετάβαση με τρόπο που να διασφαλίζουν την ενεργειακή επάρκεια και την ανταγωνιστικότητα είναι υψίστης σημασίας ζήτημα” αναφέρεται σχετικά από αρμόδιες πηγές, που παραπέμπουν στις πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις του ΣΕΒ το τελευταίο διάστημα.
Περιβαλλοντική βιωσιμότητα και ενεργειακό ζήτημα
ΝΑ σημειωθεί ότι στον πυρήνα λειτουργίας της βάζει η ελληνική βιομηχανία την περιβαλλοντική βιωσιμότητα με την ενσωμάτωση τεχνολογιών αιχμής και την ανάληψη δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, με βάση όσα αναφέρει ο ΣΕΒ σε ειδική ανάλυση που δημοσίευσε με τίτλο ”Σχέδιο και τομές για τη βιομηχανία των δυνατοτήτων μας”.
“Η ελληνική βιομηχανία σήμερα στηρίζει την ευρωπαϊκή φιλοδοξία για κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, επενδύει στις ΑΠΕ και τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, και βελτιώνει την αποτελεσματικότητα αξιοποίησης των πόρων” τονίζει η Έκθεση που μεταξύ άλλων αναφέρει ότι:
· Η Ελλάδα μεταβαίνει σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας. Το 61,3% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος προέρχεται από ΑΠΕ, έναντι 32% πριν από 12 χρόνια, σημαντικό μέρος της οποίας προέρχεται από μονάδες που έχουν εγκαταστήσει εγχώριοι βιομηχανικοί/ενεργειακοί όμιλοι. Βάσει της επίδοσης αυτής, η χώρα κατατάσσεται στην 7η θέση της ΕΕ, και κινείται σταθερά υψηλότερα από τον μ.ό.. της Ε.Ε.
· Η συμμετοχή του κλάδου στην κατανάλωση ενέργειας είναι χαμηλότερη σε σχέση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, απαρτίζοντας μόλις το 17% των αναλωθέντων πόρων.
· Η βιομηχανία έχει μειώσει κατά 43% τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου τα τελευταία 10 χρόνια καταγράφoντας την 6η μεγαλύτερη μείωση στην ΕΕ. Σήμερα εκπέμπει το 47,5% του συνόλου από 59% το 2010. Η μείωση αυτή οφείλεται τόσο σε εξωγενείς παράγοντες όπως η οικονομική κρίση, όσο και στο ενισχυμένο αποτύπωμα των ΑΠΕ και του φυσικού αερίου στον ενεργειακό χάρτη, και σε δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης από τις βιομηχανίες.
· Η βιομηχανία λειτουργεί με σταδιακά μεγαλύτερη παραγωγικότητα πόρων, επομένως χρησιμοποιεί πιο αποτελεσματικά τους πόρους της για να παράγει πλούτο. Το τελευταίο έτος, για κάθε τόνο πετρελαίου που ανάλωσε, παρήγαγε αξία €9,7 χιλ., έναντι €7 χιλ. το 2010, επίδοση που κατατάσσει την Ελλάδα στην 9η θέση στην ΕΕ.
Οι στόχοι για το μέλλον
Σύμφωνα με την ανάλυση του ΣΕΒ στόχος είναι:
· Περαιτέρω μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Αν και ο όγκος των αερίων που προέρχονται από τη βιομηχανία έχει μειωθεί σημαντικά, απαιτούνται δράσεις περαιτέρω βελτίωσης. Μάλιστα, ο δείκτης έντασης είναι ακόμα αρκετά υψηλός: για κάθε ευρώ παραγόμενου προϊόντος, η βιομηχανία εκλύει 1,74 kg (24η θέση), έναντι 0,97 kg στην ΕΕ, αν και υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κλάδων της βιομηχανίας.
· Ουσιαστική εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας σε κρίσιμους τομείς, όπως η διαχείριση αποβλήτων, η ανακύκλωση και ο βαθμός κυκλικότητας στη χρήση υλικών. H κυκλική χρήση υλικών ανήλθε σε 5,4% το 2020 (από 2,4% το 2016), όταν ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 12,8%. Μέχρι στιγμής, στην οικονομία επανεισάγονται περιορισμένες ποσότητες δευτερογενών υλικών. Παράλληλα, παραμένει το υψηλό ποσοστό ταφής στη διαχείριση αστικών αποβλήτων (80%, έναντι 37,6% στην ΕΕ, 25η επίδοση στην ΕΕ), ενώ το ποσοστό ανακύκλωσης είναι μόλις 21% (έναντι 48,6% στην ΕΕ).
· Περαιτέρω βελτίωση της παραγωγικότητας των πόρων. Η Ελλάδα σημειώνει σταθερή βελτίωση την τελευταία δεκαετία στην αποτελεσματική χρήση των πόρων της για την παραγωγή πλούτου (€1,77/kg), αλλά εξακολουθεί να υπολείπεται σε σχέση με την ΕΕ (€2,09/kg).
Παράλληλα, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι θα πρέπει και το κράτος να υποστηρίξει την προσπάθεια των επιχειρήσεων για μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, π.χ. αίροντας τις αδυναμίες του ρυθμιστικού πλαισίου στην αδειοδότηση και την χωροταξία. Παρά τις επιμέρους βελτιώσεις, παραμένουν οι σημαντικές καθυστερήσεις για την παροχή περιβαλλοντικών αδειών, εκκρεμότητες στα χωροταξικά σχέδια ενώ και οι προβλέψεις του κλιματικού νόμου (Ν. 4936/2022) αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τον φόρτο των αρχών αδειοδότησης.
Το υψηλό ενεργειακό κόστος – τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητα
Όπως αναφέρει ο ΣΕΒ, η ταχεία μετάβαση σε φτηνή και καθαρή ενέργεια είναι απολύτως κρίσιμη προϋπόθεση για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας αλλά και της οικονομίας γενικότερα. Παρά τη μείωση σε σύγκριση με την κορύφωση του καλοκαιριού του 2022, οι τιμές ενέργειας στην Ευρώπη εξακολουθούν να είναι υψηλές, και σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη, πολλώ δε μάλλον εκτός Ε.Ε., όπως οι ΗΠΑ. η τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας παραμένει σε επίπεδα πάνω από 100 €/MWh σε πολλά κράτη μέλη, τιμή περίπου δύο φορές υψηλότερη από το προ κρίσης επίπεδο (για παράδειγμα, το 1ο τρίμηνο του 2021, η μέση χονδρική τιμή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ήταν €53,50). Την ίδια ώρα, Το φυσικό αέριο κυμαίνεται σήμερα στην τιμή των 35 €/MWh περίπου.
Εντός ΕΕ, η Ελλάδα εξακολουθεί να συγκαταλέγεται ανάμεσα στις χώρες με το υψηλότερο ενεργειακό κόστος. Τον Αύγουστο του 2023 η τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα ήταν 109,33 €/MWh, όταν στη Γερμανία ήταν 94,41 €/MWh, τη Γαλλία 90,96 €/MWh, την Ισπανία 96,09 €/MWh και την Πορτογαλία 97,91 €/MWh.
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, βασική επιδίωξη σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο πρέπει να είναι η διασφάλιση ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα πρόβλεψης της εξέλιξης των τιμών και την παραγωγή και διάθεση «πράσινης» ενέργειας.
