Ενώ ορισμένες ροές φυσικού αερίου από ρωσικούς αγωγούς προς την ΕΕ θα μπορούσαν να επιστρέψουν ως μέρος οποιασδήποτε ειρηνευτικής συμφωνίας Ουκρανίας-Ρωσίας, το πολύ-πολύ τέτοιες προμήθειες πιθανότατα θα ανακάμψουν μόνο στο ένα τέταρτο των επιπέδων πριν από την εισβολή, εκτιμά η Capital Economics. Από την άποψη των τιμών της ενέργειας, η επικείμενη αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς LNG είναι αυτή που θα αποτελέσει το κλειδί για τη μείωση των ευρωπαϊκών τιμών ενέργειας και όχι ο… εναγκαλισμός των ρωσικών ροών, όπως τονίζει.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνει ο οίκος, είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος με μεγάλη βεβαιότητα τι θα σήμαινε οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας για τις ενεργειακές αγορές, κυρίως επειδή πολλά θα εξαρτηθούν από τη φύση οποιουδήποτε τερματισμού των εχθροπραξιών. Τούτου λεχθέντος, δεδομένου ότι οι ροές ρωσικού αργού πετρελαίου προς την Ευρώπη έχουν σχεδόν εξ ολοκλήρου αναδρομολογηθεί –ιδίως στην Ινδία– οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία φαίνεται απίθανο να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Ακόμη και αν υπήρχε όρεξη από την πλευρά των κυβερνήσεων της ΕΕ και των τελικών χρηστών, να επαναλάβουν τις ροές μέσω των ρωσικών αγωγών που βρίσκονται σε αδράνεια, η Gazprom και οι χώρες μέσω των οποίων θα διοχετευόταν το φυσικό αέριο θα έπρεπε προφανώς να είναι επίσης σύμφωνες με αυτό.
Η αγορά περισσότερων προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία δεν θα ήταν κάτι που θα άρεσε σε πολλούς πολιτικούς της ΕΕ, αλλά δεν θα ήταν και κάτι εντελώς μη αποδεκτό – ιδιαίτερα στο βαθμό που θα μείωνε την εξάρτηση από το δαπανηρό LNG και έτσι θα βοηθούσε στη μείωση του ενεργειακού κόστους, όπως σημειώνει η Capital Economics. Εντωμεταξύ, παρόλο που η Gazprom προφανώς θα προτιμούσε οι παραλήπτες να υπογράψουν νέες μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας, δεδομένου του περιορισμένου περιθωρίου για γρήγορo αναπροσανατολισμό των προμηθειών φυσικού αερίου σε άλλες αγορές, θα ήταν πρόθυμη να προμηθεύσει περισσότερο εάν υπήρχε η ζήτηση.
Το βασικό σενάριο του οίκου είναι ότι η περιορισμένη ροή φυσικού αερίου μέσω αγωγών μέσω της Ουκρανίας –η οποία έληξε μόλις στα τέλη του 2024– θα ξαναρχίσει τελικά σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας, πιθανώς με τη μορφή της πάλαι ποτέ αζερικής συμφωνίας «ανταλλαγής αερίου». Σημειώνεται πως αυτές οι ροές ήταν πολύ μικρές, αφού μειώθηκαν κατά το ήμισυ μεταξύ 2020 και 2024 και αντιπροσώπευαν περίπου το 5% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ στο τέλος του 2024. Μαζί με τον υπάρχοντα αγωγό TurkStream, το αποτέλεσμα είναι ότι η Capital Economics αναμένει ότι οι ροές του ρωσικού αγωγού θα αυξηθούν τελικά στο περίπου 10-15% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ, πάνω από το λιγότερο από 10% σήμερα αλλά πολύ χαμηλότερα από την κορύφωση κοντά στο 40% στα μέσα του 2021. Αυτό βασίζεται στην πρόβλεψή της για πτώση των τιμών του φυσικού αερίου στην ΕΕ στα 40 ευρώ ανά MWh μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους (από περίπου 47 ευρώ επί του παρόντος).
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην ΕΕ θα μπορούσαν ενδεχομένως να πέσουν περαιτέρω εάν οι προμήθειες αγωγών μέσω Πολωνίας στη Γερμανία επανεκκινήσουν, επισημαίνει ο οίκος. Ωστόσο, κατά την άποψή του, αυτό είναι λιγότερο πιθανό από μια επανάληψη των ροών μέσω της Ουκρανίας. Σημειώνεται πως αυτός ο αγωγός κάποτε μετέφερε περίπου το 20% των εξαγωγών της Ρωσίας στην Ευρώπη, αλλά οι ροές σταμάτησαν στα τέλη του 2021.
Σε κάθε περίπτωση, παρ' όλες τις εικασίες για το μέλλον των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, τρεις παράγοντες δείχνουν ότι οι όγκοι θα παραμείνουν πολύ χαμηλότεροι από τα επίπεδα πριν από την εισβολή, οι εξής, τονίζει η Capital Economics:
Πρώτον, από υλικοτεχνική άποψη, οι αγωγοί Nord Stream προς τη Γερμανία – οι οποίοι μετέφεραν περίπου το 40% των προμηθειών του ρωσικού αγωγού στην Ευρώπη πριν από τον πόλεμο – παραμένουν εκτός λειτουργίας και είναι απίθανο να επισκευαστούν στο άμεσο μέλλον, αν επισκευαστούν ποτέ.
Δεύτερον, ενώ οι προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα μπορούσαν να είναι ελκυστικές από βραχυπρόθεσμη οικονομική προοπτική, οι πολιτικοί θα ήταν ξεκάθαρα επιφυλακτικοί για τη σημαντική αύξηση της εξάρτησης από τη Ρωσία ξανά. Ο νέος γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς είναι αρκετά επιθετικός απέναντι στη Ρωσία και η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ Ντάν Γιόργκενσεν, μόλις πρόσφατα σημείωσε ότι η ΕΕ «θα πρέπει να βρει άλλες πηγές [φυσικού αερίου] εκτός από τη Ρωσία».
Τέλος, το σκηνικό της επικείμενης αύξησης των παγκόσμιων προμηθειών LNG –ιδίως από τις ΗΠΑ– προσφέρει στην ΕΕ την ευκαιρία να διαφοροποιήσει τον εφοδιασμό της σε φυσικό αέριο, ενώ παράλληλα προσφέρει και στον Τραμπ κάτι στις εμπορικές διαπραγματεύσεις. Σημειώνεται πως η ΕΕ έχει ήδη υπογράψει μακροπρόθεσμες συμφωνίες LNG που ισοδυναμούν με ~ 15% των προ του πολέμου στην Ουκρανία ρωσικών ροών, και θα μπορούσε να διπλασιάσει τις εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.
